
Kiedy niemowlaczek kończy szósty tydzień życia powinien jego stawy biodrowe obejrzeć lekarz ortopeda. Dzięki takiemu badaniu rodzice dowiadują się jak rozwijają się stawy biodrowe ich dziecka i odwiedza się jak zareagować w razie wystąpienia nieprawidłowości. Poniżej możecie dowiedzieć się co to jest dysplazja stawów biodrowych i jak o nie dbać, również profilaktycznie.
Czym jest dysplazja stawów biodrowych?
Jest to najczęściej występująca wada wrodzona układu ruchu, czyli niedostateczny rozwój kości i panewki stawu biodrowego, a zwłaszcza zbyt płytkie brzegi panewki na kości biodrowej, w której umocowana jest kość biodrowa. Taki stan powoduje, że głowa kości udowej zostaje wysunięta z panewki.
Jeżeli wada jest wcześnie wykryta szybko można ją wyleczyć, jeżeli późno – może doprowadzić do dysplazji, a nawet zwichnięcia biodra dziecka, które uniemożliwi dziecku prawidłowe chodzenie w przyszłości.
Grupa wysokiego ryzyka wystąpienia dysplazji:
– jeżeli w rodzinie występowała dysplazja stawów biodrowych,
-płeć żeńska (nawet 5 razy częściej niż u chłopców),
-poród pośladkowy,
-dziecko z dużą masą urodzeniową,
-ułożenie dziecka w czasie ciąży tylko po jednej stronie,
Jeżeli u dziecka lekarz stwierdził dysplazję stawów biodrowych nie unikniemy leczenia ortopedycznego.
Jeśli jest to dysplazja fizjologiczna – w normie – wystarczy profilaktyka, czyli nie przeszkadzanie bioderkom w prawidłowym rozwoju.
Jak prawidłowo dbać o stawy biodrowe maluszka:
-unikać ciasnych rajstop czy śpiochów ograniczających swobodny ruch nóżek maluszka, aby głowa kości udowej znajdowała się w centrum panewki,
– nie należy prostować nóżek niemowlaka, prostowanie nóżek dziecka może sprawić, że głowa kości udowej wysunie się z panewki.
– pieluszkę należy zmieniać z uwzględnieniem przekręcania dziecka na boki, lub podniesienia pupki chwytając dziecko w okolicach miednicy, niestety zdarzają się rodzice, którzy zmieniają pieluszki ciągnąc za nóżki dziecka,
-układać dziecko na brzuchu tak aby nóżki leżały swobodnie, nie rozstawiać ich na boki w pozycji „na żabkę”,
– dziecko nie powinno dużo czasu spędzać w leżeniu na boku. Bioderka maluszka dla prawidłowego rozwoju powinny być zgięte i w rotacji zewnętrznej. Jeżeli dziecko leży na boku, biodro obciążane jest uciskane i ustawiane w wyproście, a nóżka znajdująca się na górze ustawiona jest w rotacji wewnętrznej, co może przyczynić się do wysunięcia panewki ze stawu. Jeżeli z jakichś przyczyn dziecko leży dłuższy czas na boku, między nóżki powinniśmy włożyć zrolowaną pieluszkę lub kocyk w taki sposób aby nóżka u góry była pod kątem prostym.
– warto zrezygnować z leżaczka, który przyczynia się do obciążania stawów biodrowych.
– stosowanie szerokiego pieluchowania „na wszelki wypadek” znacząco ogranicza swobodę ruchów i zaburza prawidłowy rozwój. Jeżeli założymy dziecku grubszą pieluszkę i położymy je na brzuszku, miednica zamiast w pozycji pośredniej (prawidłowe) ustawi się w przodopochyleniu. W takim ustawieniu mięśnie brzucha ulegają rozciągnięciu i osłabieniu, odcinek lędźwiowy ulega nadmiernemu wygięciu. W przyszłości może to doprowadzić do zaburzenia prawidłowej postawy ciała.
Ortopedzi zazwyczaj zalecają noszenie dziecka w pionie z szeroko rozstawionymi nóżkami. Według mnie jest to zdecydowanie za wcześnie na pionizację dziecka (przypomnijmy, że pierwsze wizyty u ortopedy odbywają się ok. 6. tygodnia życia dziecka). Zamiast tego możemy układać dziecko na swojej klatce piersiowej jak przy kangurowaniu.
Co z szerokim pieluchowaniem?
Profilaktycznych zaleceń jest dużo, większość naszych mam czy babć będzie doradzać szerokie pieluszkowanie. Lekarze dzielą się na tych którzy zalecają swobodę ruchu i tych którzy zalecają profilaktyczne szerokie pieluszkowanie. Według fizjoterapeutów dziecięcych u zdrowo rozwijających sie bioderek szerokie pieluchowanie niestety nie do końca jest dobrym rozwiązaniem. Jak sama nazwa mówi fizjologiczna niedojrzałość stawów biodrowych jest normą i po pewnym czasie powinna minąć. W chwili narodzin stawy biodrowe nie są jeszcze dostatecznie wykształcone i potrzebują czasu żeby w pełni dojrzeć do swojej funkcji. Dlatego biodra dziecka potrzebują maksimum swobody oraz prawidłowej pielęgnacji. Szerokie pieluszkowanie powoduje, że biodra ustawiają się w zgięciu, odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej. Takie ustawienie jest prawidłowe przy stwierdzonej dysplazji biodrowej a nie fizjologicznej. Jeżeli lekarz stwierdził dysplazję zamiast szerokiego pieluchowania powinno się zastosować zaopatrzenie ortopedyczne.
Niejednokrotnie rodzice mówią mi, że ortopeda profilaktycznie zalecił układane dziecka w leżeniu na brzuszku, z odwiedzionymi stawami biodrowymi i dociskanie pupy dziecka do podłoża w celu rozciągnięcia mięśni. Stanowczo odradzam takie ćwiczenie, ja swoim dzieciom na pewno bym tego nie robiła. Przy takim rozciąganiu nie widzimy gdzie głowa kości udowej się znajduje i możemy zrobić więcej szkody niż pożytku .